21-07-2024, 23:54

BAYINDIR MAĞARASI FOTOĞRAF ÇALIŞMASI ( 21 TEMMUZ 2024 )

Yıllardır fotoğraf çekerim. En sevdiğim dia pozitif film çekmektir. Teknoloji ilerledi ve filmli makineler koleksiyon malzemesi haline geldi. Mağara sporculuğumuzun ilk yıllarında doğal olarak fotoğraf çekimi demek film kullanmak demekti. Fotoğrafa saygısı olan ya siyah beyaz negatif çeker kendisi basar ya da ida pozitif film kullanırdı.

O günlerde, mağara fotoğrafı çekiminde aydınlatma için tepe flaş, daha çok B modunda magnezyum şerit aydınlatma kullanıyordum.

Tepe flaş kullanımında iki önemli konu vardı. Birincisi konu mankeninin hemen arkasında keskin, ışık almayan siyah alanlar çıkmasıydı. Bunu aşmanın en kolay yollarından birisi, konunun arkasının boş olması. Örneğin iniş başında bir mağaracı… Arkada yansıyan alan bulunmayınca gölgelenmeden büyük oranda kurtulursunuz. İkincisi flaşa göre açıklık planlama. Flaşlar üzerindeki skalalar asa ve mesafe değerine göre hangi f değerinin verileceğini belirler. Ancak, mağara ortamı zifiri karanlık ve duvarlar soğurgan olduğundan bu skalalarda düzeltme gerekir. Örneğin 100 asa film kullanıyorsanız 25 asa gibi aydınlatmak durumundasınız. Bu durumda skala f8 değeri vermiş ise siz iki stop açarak f5.6 değeri vermelisiniz.

Magnezyum şerit kullanımında, B ayarında şerit yakılarak birikici ışık etkisi ile pozlama yapılır. Buradaki en önemli iki sorun şudur. Birincisi konu mankeni arkadaşın şerit yanma süresince sabit durmaya çalışması. Doğal olarak 6-8 sn boyunca hareketsiz durmak herkesin harcı değil. İkincisi ise, her şartta yanan şeridin objektiften saklanması. Bu nedenle şerit yakan arkadaşlarımız hemen her zaman sırttan poz vermek durumunda kaldılar. Üstelik iki şerit, iki konu mankeni tarafından yakılacaksa bir çok aksaklık ile karşılaşma ihtimaliniz artar. Bu aydınlatmanın en tatlı yönü çok homojen gölgesi az görüntü elde edilmesidir. Tabi ki film çekerken sonucu hayal etmelisiniz. Deneyimle kendinize ait objektif açıklık değerini ve şerit uzunluğunu belirlemelisiniz. Mağarada makine olarak Nikon Fm2 kullandım.

Uzun yıllar dia pozitif film çekmekte ısrarcı oldum. Dijital teknolojinin gelişmesine karşılık, ilk başlarda film çekimi yine de başarılıydı. Film banyo eden stüdyolar henüz tükenmemişti. Dış ortam zaten çok iyi sonuç veriyordu. Zamanla film bulmak ve iyi banyo zorlaştı. O kadar emekten sonra doğal görüntü alamamak hoş olmuyordu.

Eş zamanlı olarak dijital çekimlere başladım. Pratik yakın çekimlerde Canon g10 kompakt makine kullanmaya başladım. Hem az malzeme hem de pratik. Ayrıca Canon 5D mark2 edindim. 2010-2014 gibi bir çok mağaracı arkadaşım çoklu flaş ve dijital çekimde ustalaşmıştı. Sencer ve Yaman bu işte tanıdığım en usta mağaracılar. 5D ile yaptığım çekimlerde Muharrem Samuk’un el yapımı, kuvvetli led ve aküden oluşan sürekli ışık kaynağını yıllarca kullandım. Nasıl bir fotoğraf çıkacağını önceden tahmin etmek, pozometre kullanabilmek oldukça avantaj sağlıyordu. Ancak, malzeme ağır şekilsizdi ve büyük galeride başarı yok denecek kadar azdı. Bu konulara kafa yormamamın bir nedeni de bir faaliyette bir çok işin bana kalmasıydı. Hazırlık, ulaşım, harita vs. Bir kaç kez basit flaş tetikleyici denememin başarısız olduğunu da belirtmeliyim.

İki bin yirmi dört derneğimizin kuruluşunun 60. yılı. Bu yıla özel olarak çeşitli etkinlikler ve yayınlar çıkartmak planındayız. MadBursa olarak “Bursa Mağaraları” kitabı çıkartmak için sponsör arayışındayız. Bu yayın gerçekleşirken fotoğrafla iyi belgeleme gereği kaçınılmaz olarak gündeme geldi. Bu motivasyon ile aydınlatma kaynağımı geliştirerek bir deneme çekimi yapmayı planladım. Godox marka bir set kurmaya karar verdim. Sistem, bir flaş tetikleyici ve ona entegre edilen flaş birimlerinden oluşuyor. Bir tetikleyici beş flaşı kontrol edip eş zamanı patlatabiliyor. Yani bana öyle söylenmiş ve çok bilgili olmayan satış elemanı tarafından üstün körü anlatılmıştı. Makineme uyumlu Xpro © tetikleyici, bir adet V860ııı© ve bir adet AD200Pro satın aldım. Aslında bir adet daha tepe flaşı alma niyetim vardı. Bir deneme olsun, ayrıca elimde bulunan eski nikon SB-16/B flaşı da kullanabilir miyim ? diye düşündüm.

Birkaç video izlemesi, deneme derken sitemin nasıl kullanılacağına dair hiçbir şey anlayamadım. Yirmi bir temmuzda Bayındır mağarasında foto çekim faaliyeti yapacağız duyurusu ile ekibi toparladım. Fakat faaliyetten bir gece önce sistemi kullanmayı bir türlü öğrenemedim. Videoların ve satış elemanının anlatımları üstün körü olduğu kadar düzgün bir kullanım klavuzu da yoktu. Dedim göç yolda düzülür.

Yirmi bir Temmuz’da kafadaki soruları bir yana bırakıp, beş kişilik ekibimizle Büyükorhan’a doğru yola koyulduk. Yenal, Hüseyin, Murat, Ulaş, ben… Elimizde ne varsa artık.

İlk durağımız Orhaneli. Her zaman nöbetçi bir çorbacı aramak adettendir. Yenal her zaman kahvaltı yapmadan çıkar ve yolda çay ve çorba molası ister. Çorbacı bulunur. Vasat çorba içilir. Sonra market alışverişi ve yola devam. Bu sefer acelemiz yok. Fotoğrafa konu olacak arkadaşlarımız mutlu olmalı. Yoksa uzun süren eziyetli sürece katlanma süreleri sınırlı olur.

Önceden Bayındır muhtarına haber verdiğimizden rahatız. Mağaraya yakın aracımızı park edip, çok uzun olmayan bir yürüyüşten sonra mağara ağzına vardık. Hava çok sıcak olduğundan bu yürüyüş bile zorlu geçti. Saat 12:15 de mağaraya giriş yaptık. Bayındır mağarası görsel olarak güzel oluşumların olduğu, tavan yüksekliği ile geniş iç hacimli, çok uzun olmamakla birlikte büyük mağara havası aldığınız yatay bir mağara. Çekim için ideal.

Nasıl çekeceğiz falan derken senkronizasyonu sağlayamadım. B ayarda çoklu flaş patlaması yöntemini seçtim. İlk başlarda ışık yetersiz kaldı. Sonrasında tekrarlamalı-frekanslı bir mod keşfettim. Daha güzel sonuçlar almaya başladım. Bununla birlikte netlik sorunları da yaşadık. En büyük sorun çoklu flaş patlamaları sırasında konun hareket etmesiydi. Çalışmamız yaklaşık dört saat sürdü.

Yenal çocuklar gibi şendi ve fotoğrafının çekilmesi için sabırla koşuşturdu. Hüseyin her mağarada olduğu gibi, korku hikayeleri ve kendince mistik söylemleri çekime katkı sağladı. Murat, sakin doğa sever tavrı ile stres kırdı. Vallaha Ulaş’ı ben sürükledim. Renk vermedi. Artık “nasıldı?” diye kendisine sormak gerekir.

Dönüş yolunda Orhaneli – Büyükorhan yol ayrımındaki durak noktasında mola verdik. Bol sinekli ortamda, kurufasulye-pilav açlık giderme, uyuz köpeği besleme, tuvaletteki yoğun üre kokusu…

Faaliyet bitti eve döndük. Bir filmden hatırladığım söz dizini aklımı kurcalıyordu. “Denemediğin silahla savaşa mı gittin ?”. Fotoları bilgisayara aktarınca, sonuçların daha da iç karartıcı olması tuz biber oldu. Gerçi birkaç foto da fena değil.

Daha ilginci, bu yazıyı kaleme alırken. Senkronizasyon, tetikleyiciden flaş güçlerini ayarlama… Her şeyi de çözdüm. Hatta 5D kameramda yeni özellikler bile keşfettim. Bu kadar olur yani.

Bu dış ortam dış çekim flaşı ve tepe flaşı alışık olduğumuz flaşlardan tamamen farklı. Bir kere patlama güçleri ayarlanabiliyor. Belli ki benim kullanmayacağım, profesyonellere yönelik değişik modları mevcut. Manuel ayarda deneme yanılma ile kolay sonuç alınabilir. Tetikleyici ile senkron aydınlatma, B ayara göre harekesiz görüntü için daha garanti. Flaşları sabit mini tripod ile kullanmak mantıklı. Böylece istediğiniz atış pozisyonunu ayarlayabilirsiniz. Hem de çok yardımcıya ihtiyaç kalmadan. Tuhaf bir şekilde tepe flaşı, diğer flaşı eş zamanlı patlatabiliyor. Godox flaşlarda profesyonelleşmiş bir fotoğrafçı ile birlikte bir süre çalışmak mantıklı olabilir.

Bir de şunu belirteyim. Önce iki tepe flaş düşünüyordum. Ancak AD200pro’dan iki yada üç tane almak daha mantıklı görünüyor. Tepe flaşlar 76 W, AD200pro ise 200W gücünde. AD200pro güç ayarı yapılabildiğinden tepe flaşın görevini ve gerekirse çok daha fazlasını yapabilir konumda. Üstelik dikdörtgen prizma yapısı ile yan yana çok kolay taşınabilir. Büyük galeriler için ideal aydınlatma sanırım bu şekilde mümkün olur. Karanlıkta yüksek ASA değeri vermektense, düşük asa ve daha iyi aydınlatma.

Neyse artık “yakında yeni mağara çekimlerine…“ deyip yazıyı kapatalım.